DOS (DISK OPERATING SYSTEM) คือ ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง PC ซึ่งเป็นตัวกลางในการรับคำสั่งจากซอฟต์แวร์อื่น ๆ แล้วมา ควบคุมฮาร์ดแวร์ให้ทำงานตามที่ต้องการระบบปฏิบัติการที่แพร่หลายมากที่สุดบนไมโครคอมพิวเตอร์สำหรับเครื่องยุค 8 บิต คือ CP/M (Control Program for Microcomputer) ของบริษํท ดิจิตตอล รีเสรีชจนพัฒนาถึงเครื่องยุค 16 บิต ระบบปฏิบัติการของบริษัทอื่นเข้ามาแทนที่ คือ DOS ของบริษัทไมโครซอฟต์ ซึ่งเป็น DOS ของเครื่องไอบีเอ็มพีซี (IBM Personal Computer) การจัดเก็บข้อมูลในดิกส์ สามารถแบ่งเก็บเป็นกลุ่มที่มีลักษณะอย่างเดียวกันหรือเกี่ยวกับเรื่องเดียวกัน เรัยกว่าไฟล์เหมือนกับการที่เราจัดเอกสารเป็นแฟ้มนั่นเอง ข้อมูลที่เก็บ ในไฟล์ออกเป็นส่วนย่อยที่มีขนาดคงที่เพื่อบันทึกลงในเนื้อที่แต่ละเซกเตอร์ของดิกส์ ซึ่งมีความจุข้อมูลที่เช่น 512 ไบต์ การบันทึกข้อมูลแต่ละเซกเตอร์ลงในดิกส์นี้ DOS เป็นตัวจัดการไห้ว่าส่วนไหนจะบันทึกลงตรงเซคเตอร์ไหนทั้งนี้แล้วแต่ว่าจะที่ว่างตรงไหน ดังนั้นไฟล์หนึ่ง ๆ บนแผ่นดิกส์อาจจะถูกแบ่เป็นส่วนย่อย ๆ จำนวน มากจะจัดกระจายกันออกไปไม่ต่อเนื่องกัน ไมโครคอมพิวเตอร์ หน่วยความจำ เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับไมโครโปรเซสเซอร์มาก เพราะเป็นทีเดียวเท่านั้นที่ซีพียู (Central Processing Unit) จะใช้เก็บข้อมูล หรือโปรแกรม ชั่วคราวได้ การทีหน่วยความจำอย่างเพียงพอ ซึ่งการออกแบบ CPU แต่ละครั้งมีข้อจำกัด ซึ่งข้อจำกัดนั้นอยู่ที่ บัสแอดเดรสภ้า 1 บิต มีค่าได้ 0 กับ 1 สามารถอ้างข้อมูล ในหน่วยความจำได้ 8 ไบต์ เพราะ 2 ยกกำลัง 3 ได้ 8 บัส(Bus) หมายถึงถนนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ยิ่งกว้าง หรือมีช่องทางมากเท่าไรการส่งข้อมูลต่อครั้งจะยิ่งเร็วและมากขึ้น อธิบายทางกายภาพได้ว่า บัส คือ กลุ่มของสายไฟหรือสายทองแดงบนเมนบอร์ด (Mainboard) หน่วยความจำมี 2 ประเภท Ram (Random access Memory) คือหน่วยความจำเข้าถึงโดยสุ่ม และหน่วยความจำที่อนุญาตให้คอมพิวเตอร์อ่านหรือเขียนได้ และเป็นหน่วยความ จำชั่วคราวโดย Ram แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ DRam (Dynamic RAM) หน่วยความจำที่มีปริมาณความจุต่อชิป หนึ่งตัวสูงประหยัดไฟ SRam (Static RAM) มีวิธีเก็บ 1,0 ที่แตกต่างไป โดยมันใช้การเปิดสวิตซ์ทรานซิสเตอร์แทน ROM (Read-only Memory) หรือหน่วยความจำอ่านอย่างเดียว เป็นหน่วยความจำที่ไม่สามารถเขียนใหม่หรืออัปเดตได้ซ้ำสอง ส่วนประกอบของ DOS 1. เมื่อมีการรีเซตระบบ หรือเปิดเครื่องใหม่จะเริ่มต้นใหม่ OFFFFOH ซึ่งเป็นตำแหน่งของ รอมบูต สแตร็ปรูทีน (ROM Boot-strap routine) 2. ROM - BIOS (ROM Basic Input Output System )คือโปรแกรทที่คอยควบคุมอุปกรณ์พื้นฐานของคอมพิวเตอร์ทั้งหมด 3. Boot record คือโปรแกรมสั้น ๆ ที่ถูกโหลดหรืออ่านจากแผ่นดิกส์ในหน่วยความจำ 4. IO.SYS เป็นโปรแกรมที่ทำนห้าที่ควบคู่ไปกับ Rom-BIOS ในการควบคุมอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ต่อกับ PC 5. MSDOS.SYS คือส่วนบรรจุรูทีนการบริการของเอ็มเอสดอสการบริการต่าง ๆ 6. COMMAND.COM คือส่วนที่ผู้ใช้ทั้งหมดเกี่ยวกับข้องด้วย ซึ่งเราเรียกว่าตัวแปลคำสั่ง 7. AUTOEXEC.BAT ประมวลผลอัตโนมัติ คำสั่งภายใน (Internal command) คำสั่งภายใน เป็นส่วนโปรแกรมย่อยที่รวมกับ command.com เรียบร้อยแล้วเราสามารถเรียกใช้คำสั่งปฏิบัติงานได้ทันทีโดยไม่ต้องโหลด เช่น CCS,DIR,COPY ฯลฯ คำสั่งภายนอก (Ecternal command) คำสั่งภายนอก เปรียบเสมือนกับเป็นโปรแกรมประยุกต์แบบหนึ่ง ซึ่งเมื่อจะใช้งานจะต้องโหลดโปรแกรมจากดิสก์ก่อนหลังของคำสั่ภายนอกที่ใช้กันบ่อย เช่น FORMAT DISKCOPY เป็นต้น Batch file เป็นไฟล์ที่เก็บคำสั่งต่าง ๆ เรียงกันเป็นบรรทัดเพื่อให้ DOS อ่านมาทำงานตามลำดับทีละคำสั่งตามลำดับก่อนหลังของคำสั่งต่าง ๆ ทำให้ประหยัดเวลาในการเขียนหลายคำสั่ง การใช้โปรแกรม Debug สามารถช่วยผู้ใช้ปรับปรุงข้อมูลในระดับ Byte ได้หากใช้เรียนรู้รหัส ASCII รีจิสเตอร์และโครงสร้างของแฟ้มที่จะปรับปรุงจนเข้าใจ